W sytuacji gdy przedsiębiorca zawnioskuje dodatkowo o wpis do rejestru handlowego, w obrocie gospodarczym występuje jako „zarejestrowany kupiec” (niem. „eingetragener Kaufmann”, w skrócie „e.K.”, lub w formie żeńskiej „eingetragene Kauffrau“, w skrócie „e.Kfr.”).
Aby rozpocząć działalność gospodarczą należy:
- dokonać zgłoszenia w urzędzie ds. gospodarczych
- zarejestrować działalność w urzędzie skarbowym
- zameldować się w urzędzie meldunkowym (w przypadkach opisanych poniżej)
- zgłosić członkostwo w izbie przemysłowo-handlowej
(opcjonalne - automatyczne)
- zostać członkiem branżowego towarzystwa ubezpieczeniowego
- opłacić składkę z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego
W urzędzie ds. działalności gospodarczej nie trzeba rejestrować: wolnych zawodów (np. lekarze, architekci, doradcy podatkowi, adwokaci, artyści, pisarze), zawodów naukowych lub prowadzenia gospodarstwa rolnego czy leśnego.
Kolejnym krokiem do podjęcia działalności gospodarczej w Niemczech jest rejestracja do celów podatkowych we właściwym urzędzie skarbowym. Po dokonaniu rejestracji działalności gospodarczej (Gewerbeanmeldung) urząd ds. gospodarczych informuje o wpisie właściwy urząd skarbowy.
W ślad za otrzymaną informacją urząd skarbowy przesyła przedsiębiorcy kwestionariusz do rejestracji działalności w danym urzędzie skarbowym. W kwestionariuszu należy podać:
- datę rejestracji działalności gospodarczej
- czas trwania okresu rozliczeniowego z podaniem dnia jego rozpoczęcia i zamknięcia
- informacje finansowe, na podstawie których będą obliczane zaliczki na podatki, poprzez podanie przewidywanego obrotu i zysku w pierwszych 12 miesiącach prowadzenia działalności oraz ewentualny wybór opcji zwalniającej z płacenia podatku
Od stycznia 2013 r. po trzech miesiącach pobytu w Niemczech nie trzeba już składać wniosku o wydanie tzw. zaświadczenia o prawie do swobodnego przesiedlania się.
W przypadku spółek, podobnie jak osób samodzielnie prowadzących działalność gospodarczą, istnieje obowiązek zgłoszenia rozpoczęcia działalności gospodarczej do urzędu ds. działalności gospodarczej oraz zgłoszenia członkostwa we właściwej izbie przemysłowo-handlowej.
Spółka cywilna może powstać bez pisemnej umowy, w takim przypadku zastosowanie znajdą regulacje ustawowe, zawarte w niemieckim kodeksie cywilnym. Do założenia spółki cywilnej i jawnej nie jest konieczne wniesienie kapitału zakładowego. Jednak przy zakładaniu spółki jawnej należy spełnić szereg formalności, m.in. dokonać rejestracji w rejestrze handlowym. Wpis do rejestru handlowego musi zawierać:
- imiona, nazwiska, daty i miejsca urodzenia każdego wspólnika spółki
- firmę spółki, miejsce, w którym ma siedzibę oraz krajowy adres do korespondencji
- określenie prawa i sposobu reprezentacji wspólników spółki
Najbardziej popularną formą spółki kapitałowej w Niemczech jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Do jej założenia wymagane jest wniesienie kapitału zakładowego w wysokości co najmniej 25.000 euro.
Wspólnicy spółki z o.o. ponoszą jedynie ograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania. Spółka ta służy więc przede wszystkim ograniczeniu ryzyka gospodarczego, ponieważ jest odrębną od wspólników osobą prawną i sama odpowiada za zaciągnięte zobowiązania.
Formalności przy zakładaniu niemieckiej spółki z o.o. nie są nieskomplikowane. Spółka może zostać założona przez jedną osobę (tzw. jednoosobowa spółka z o.o., Ein-Mann-Gesellschaft) lub kilka osób. Ani wspólnicy ani członkowie zarządu nie muszą być obywatelami Niemiec, w przypadku obywateli państw Unii Europejskiej nie ma żadnych ograniczeń. Niepotrzebne jest też zaświadczenie o zameldowaniu czy pozwolenie na pracę.
Źródła: WPHI, dr Katarzyna Schubert-Panecka we współpracy z Kancelarią Schindler & Boltze z Karlsruhe